Toeristische impulsen
Eind 2020 lanceerde de Provincie West-Vlaanderen samen met Westtoer een oproep binnen het subsidiereglement ‘Beleef West-Vlaanderen’. Met dit reglement wilde het provinciebestuur inspelen op de relance van de toeristische sector tijdens en na de coronacrisis. Het reglement wilde ook een impuls geven aan de toeristische beleving in West-Vlaanderen.
Eén van de subsidiedoelstellingen daarbij was ‘De realisatie van recreatieve hotspots’. Recreatieve hotspots zijn plekken in de publieke ruimte die belevingsvoller worden voor de recreant door verschillende creatieve, duurzame ingrepen of waarbij het comfort van de gebruiker verhoogd wordt en ingrepen eventueel zelfs bijdragen aan de (verkeers)veiligheid. Voorbeelden daarbij zijn: belevingsvolle en kwalitatieve picknickplekken, ligzetels, spelelementen, uitkijkpunten, verrassende door- of oversteken voor fietsers en wandelaars bij huidige ‘missing links’ (bv. pontje), hoogten in het reliëf die creatief worden benut, … Belangrijke voorwaarde daarbij was wel dat zo’n hotspot bij voorkeur gelegen was onmiddellijk langs of op een provinciale, bewegwijzerde recreatieve route en/of knooppuntennetwerk voor fietsers en wandelaars.
Gemeente Ruiselede pikt graag in op dergelijke initiatieven en ziet er opportuniteiten in om de bestaande pleinen of bijzondere rustplaatsen aantrekkelijker te maken voor inwoners en bezoekers. Daarom werd beslist een subsidiedossier in te dienen.
Het gemeentebestuur diende daarbij aanvankelijk twee aanvragen voor de realisatie van een recreatieve hotspot: enerzijds op het pleintje tussen de Weefschoolstraat en de Knotwilgenwijk en anderzijds aan Hostens Molen in de Kruiswegestraat.
Enkel de ontwikkeling van een recreatieve hotspot aan Hostens Molen werd weerhouden waardoor gestart kon worden met de concrete uitwerking van een praktisch en inhoudelijk plan met betrekking tot deze site. Dat plan doorstond de controle door de provinciale diensten.
Het gemeentebestuur kan na de realisatie van dit project dankzij de Provincie West-Vlaanderen rekenen op een max. subsidie van €24.678,45.
Wind
Ruiselede wordt ook wel het Molendorp genoemd. Maar liefst 16 molens maalden of draaiden op Ruiseleeds grondgebied vanaf de middeleeuwen tot vandaag. Slechts twee werkende windmolens zijn vandaag nog de tastbare restanten van dit molenverleden. Eén daarvan, Hostens Molen, is eigendom van het gemeentebestuur en wordt nog regelmatig opengesteld voor bezoekers door een team van gepassioneerde molenaars. Het bijgebouw aan de molen biedt de mogelijkheid recepties of andere kleinschalige activiteiten te organiseren.
De tuin aan Hostens Molen is vandaag nog onvoldoende ingevuld of ontsloten. Het grasplein, de bomen en hagen worden er goed onderhouden en vormen een groene rustplaats, maar voor toevallige passanten is er momenteel enkel de aanblik van de molen en een aantal oude molenstenen. Onthaalmeubilair ontbreekt en op de site zijn geen informatieborden terug te vinden die bezoekers meer leren over deze prachtige locatie of de bijzondere werking van dit gebouw.
Los van het niet onbelangrijke feit dat deze tuin gelegen is aan een windmolen, werd er ook op andere manieren gefocust op het element 'wind'. Zo zullen er bijvoorbeeld ook educatieve elementen toegevoegd worden op de site om het molenverleden van de gemeente op een aantrekkelijke manier in de kijker te zetten.
Van 'tuin' naar 'belevingsplek'
Burobossaert NV ging aan de slag met deze inhoudelijke insteek en werkte een ontwerp uit dat de huidige sterktes van de site verbond met enkele nieuwe waardevolle elementen die er mee zullen voor zorgen dat deze historische Hostens Molen in haar volle glorie bewonderd kan worden door de bezoeker:
- Heel concreet wordt op de site voorzien in de plaatsing van een picknickbank en een speeltrap. Dit nieuwe meubilair maakt een bezoek aan de site aantrekkelijker en laat de bezoekers toe om meer en langer te genieten van Hostens Molen en haar omgeving. De plaatsing aan de westelijke zijde van de site zorgt voor een prachtig zicht op de 'skyline' van Ruiselede: Hostens Molen, de kerk, het gemeentehuis, de kapel van het klooster,...
- Daarnaast werd ook nieuwe beplanting voorzien die een perfecte aanvulling vormt op wat al eerder al aanwezig was én met het grootste respect voor het landschap, de architectuur en de erfgoedkundige waarden op de site. Hazelaars zorgen voor een extra groenscherm tussen het grasplein en de omwonenden, een meidoornhaag zorgt rondom voor een groene aflijning met de omgeving en/of maskeert de grijze betonplaten. Bijkomende bloemenweides betekenen meer biodiversiteit.
- Een trilpopulier op het ingediende plan werd niet weerhouden om de windvang van de molen niet te hinderen.
Een betere toegankelijkheid van de sanitaire voorzieningen op de site wordt in de nabije toekomst verder opgenomen.
Educatie
Volgende interactieve elementen zullen voorzien worden:
- Miniatuur molensteen, handmatig te bedienen
- Miniatuur watermolen
- Opdrachten ter plaatse met aandacht voor windrichtingen, windsterkte, windkracht, ... aan de hand van:
- QR-code
- Infoborden
- Knutselbak ter plaatse: maak je eigen windmolen, maak een windmobiel of bouw een bootje en blaas het voort in het water, ...
Participatie
Voor de omwonenden blijft de impact van de ingrepen op de site rond Hostens Molen beperkt. De bewoners van de huizen ten zuiden en ten westen van de site kregen in het voorjaar van 2023 een brief en het ontwerpplan in de bus en konden opmerkingen bezorgen aan de diensten.
Ook de molenaar werd bij dit project betrokken.
Toegankelijkheid
Hostens Molen bevindt zich in het centrum van de gemeente Ruiselede. De site ligt langsheen het fietsknooppuntennetwerk. De omgeving rond Hostens Molen is publiekelijk en gratis toegankelijk. De molenromp en het sanitair zijn - tijdens de openingsuren - (rolstoel)toegankelijk. Het bezoek van de molenzolders is niet voor iedereen mogelijk gezien de historische, steile trappen in dit industrieel erfgoed. De wagen parkeren kan niet op de site, maar dichtbij in de aanpalende straat.
Elke eerste zondag van de maand is de molen geopend voor het publiek en dit van 9.30 tot 12.00 uur.
Doel
De herinrichting van de site rond Hostens Molen tot recreatieve hotspot zorgt ervoor dat de recreant zich welkom voelt, zich kan inlezen, beleeft, ervaart en voeling krijgt met molens in het algemeen. Een bezoek aan de hotspot zorgt voor levendige herinneringen en biedt kennis die ook bij het bezoek aan andere West-Vlaamse windmolens levendig wordt.
Dit specifieke aanbod kan de interesse voor het molenerfgoed, dat heel sterk aanwezig is in onze provincie, opwekken en versterken.
Hotspot Hostens Molen staat gelijk aan 'tijd voor pauze: rusten, even ontsnappen naar het verleden waar alles op het tempo van de natuur gebeurde'.
Stand van zaken
November 2023: de nieuwe hagen worden aangeplant.
December 2023: wegens het vriesweer kan het meubilair nog niet geplaatst worden. De plaatsing wordt uitgesteld naar 2024.
Staan nog gepland: de plaatsing van de interactieve elementen.
Kostprijs
Op basis van het opgemaakte ontwerp werd de kostprijs voor de inrichting van een recreatieve hotspot rond Hostens Molen initieel geraamd op €35.485,12. Door het weglaten van de waterpartij die voorzien was in het oorspronkelijke ontwerp, zal de effectieve kostprijs voor het herinrichten van deze site echter een stuk lager liggen.
